Krasne

KRASNE

Wieś, będąca siedzibą władz administracyjnych, pełni jednocześnie funkcję centrum handlowo usługowego Gminy. Poza siedzibą organów Gminy na jej terytorium mają siedziby: bank, publiczny ośrodek zdrowia, niepubliczny ośrodek zdrowia, centrum medyczne, poczta, publiczne gimnazjum, szkoła podstawowa i przedszkole, sklepy wielkopowierzchniowe oraz wiele innych firm produkcyjnych i usługowych.

Miejscowość położona jest na wschód od Rzeszowa, na wysokości 245 metrów nad poziomem morza, na północ i południe od drogi krajowej i międzynarodowej E 40 relacji Wrocław - Kraków - Przemyśl - Lwów, i na południe od linii kolejowej łączącej te miasta.

Wieś Krasne powstała przypuszczalnie w XIV wieku. Wiadomo, że istniała przed 1390 r. W 1398 r. pojawiła się jako Krasnopole, w 1493 r. nazywała się Kraszna Polska. Należała wówczas do posiadłości Rzeszowskich. W 1412 r. powstała w Krasnem parafia ufundowana przez Małgorzatę z Rzeszowa i jej córki - Katarzynę oraz Ofkę. Pod koniec XVI w. Krasne przeszło w posiadanie Mikołaja Spytka Ligęzy, następnie wraz z całym „Państwem Rzeszowskim” należało do Lubomirskich.

Podczas wielkiego najazdu tatarskiego w 1624 r. Krasne zostało spalone. Po najeździe Mikołaj Spytka Ligęza nakazał ufortyfikowanie wsi, ufundował także nowy kościół. Pod koniec XVIII w. Krasne dostało się w posiadanie Skrzyńskich. U schyłku XIX w. wieś była dobrze rozwinięta gospodarczo i kulturalnie. W tym czasie tutejszy majątek należał do Bielańskich i Potockich. W 1930 r. został rozparcelowany. Sam dwór został zniszczony przez Rosjan jeszcze w 1915 r., a następnie rozebrany.

Po 1945 r. Krasne znacznie się rozbudowało. Nie bez znaczenia dla rozwoju wsi było utworzenie w 1973 r. siedziby Gminy Krasne. Obecnie wieś jest dobrze zurbanizowana, posiadająca charakter osiedla podmiejskiego. Większość zabudowy stanowią nowe wolnostojące domy jednorodzinne. Duży odsetek mieszkańców utrzymuje się z prowadzenia małych firm rodzinnych oraz pracy w pobliskim Rzeszowie.

W południowej części wsi, przy głównej drodze E 40, stoi figurka Matki Boskiej ustawiona w 1910 r. jako pomnik Grunwaldu. W południowo – zachodnim krańcu wsi, na wyniosłości zwanej św. Antonim (231 npm.) na 9-metrowej kolumnie ulokowano zaś oryginalną barokową figurkę św. Antoniego z XVIII w. Podobna figurka, ulokowana w miejscowości Strażów, przed laty zniknęła z kolumny i od tej pory wszelki słuch o niej zaginął.

Na wyniosłości pośrodku wsi znajdują się dwa kościoły. Nowy kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP, zbudowany został w latach 1988 - 1996. Obok stary kościół, murowany, wzniesiony w latach 1720 - 1745, rozbudowany w 2 połowie XIX w., następnie w latach 1936 - 1937 powiększony, a gruntownie odnowiony w latach siedemdziesiątych XX wieku. W 2010 r. przy zaangażowaniu środków z budżetu Gminy Krasne wymieniono w nim konstrukcję i pokrycie dachu, strop nad główną nawą. Prace konserwatorskie kontynuowano wykonując w 2011 r. izolację ław fundamentowych, a w 2012 r. przystąpiono do konserwacji stropu nad prezbiterium i renowacji polichromii na suficie prezbiterium oraz dokonano wymiany dachu nad zakrystią.

Na zachód od kościoła zlokalizowano cmentarz parafialny, na którym stoi kaplica grobowa Bielańskich z XIX w. W jej podziemiu znajdują się prochy fundatorów kaplicy i duszpasterzy tutejszej parafii. Poniżej kościoła znajduje się Dom Ludowy (obecnie siedziba GOKiB) oraz zespół budynków oświatowych mieszczących gimnazjum, szkołę podstawową z zespołem boisk „Orlik - 2012” i gminne przedszkole.

W północnej części wsi przy drodze powiatowej Krasne - (Załęże) - Rzeszów zlokalizowane są obiekty sportowo – rekreacyjne, tj. stadion z trybunami na 855 osób, parkingiem, szatnią z zapleczem socjalnym, świetlicą, siłownią, salą bilardową, salą do tenisa, boiskami do piłki nożnej, boiskiem do piłki ręcznej, siatkówki i koszykówki, a także placem zabaw dla dzieci oraz wiatą do grilowania.

W niewielkiej odległości od skrzyżowania drogi powiatowej Krasne – Rzeszów z drogą E 40 zlokalizowano Ośrodek Zdrowia oraz wielofunkcyjny budynek administracyjny mieszczący siedziby Urzędu Gminy Krasne i Banku Spółdzielczego w Krasnem. Budynek domu nauczyciela w Krasnem adaptowano na potrzeby punktu aptecznego, obok którego również zlokalizowano plac zabaw dla dzieci.