Aktualności

Uroczyste obchody 80. rocznicy Akcji "Kośba"

27-05-2024

25 maja 1944 roku oddział dywersyjny Armii Krajowej dokonał udanego zamachu na szefa referatu Gestapo do spraw walki z polskim ruchem niepodległościowym oraz jego tłumacza. Okupanci zginęli z rąk ochotników z placówki AK Słocina - mieszkańców Krasnego. To właśnie ich pamięć uczczono w ubiegłą niedzielę w rodzinnej miejscowości.

26 maja 2024 r. Krasne uczciło pamięć pochodzących z tej miejscowości żołnierzy podziemia – "Trznadela", "Pingwina" i "Szczygła". W 80. rocznicę przeprowadzenia akcji, w ich intencji modlono się w miejscowym kościele parafialnym. Mszę Świętą celebrował Jego Ekscelencja ks. bp Stanisław Jamrozek oraz ks. Proboszcz Witold Wójcik. Tuż po Mszy Św. Dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Krasnem Pan Marek Frączek przedstawił rys historyczny wydarzeń sprzed 80 lat. Następnie głos zabrała Poseł na Sejm RP Pani Teresa Pamuła, a podziękowania wyraził Wójt Gminy Krasne Pan Jacek Maternia.

Przed tablicą upamiętniającą żołnierzy AK na murze kościoła w Krasnem kwiaty złożyły ich rodziny - Państwo Kunyszowie, Dziobakowie i Skubiszowie, a następnie: Poseł na Sejm RP Pani Teresa Pamuła, przedstawiciel rzeszowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Pan Grzegorz Leszczyński, reprezentanci Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym, Dyrektor i uczniowie ZSP w Krasnem oraz Wójt Gminy Krasne Pan Jacek Maternia z Zastępcą Wójta Panem Januszem Łachem.

Rangę wydarzenia podkreślił udział pocztów sztandarowych Ochotniczej Straży Pożarnej w Krasnem oraz Szkoły Podstawowej w Krasnem. Uroczystość uświetniła oprawą Mszy Św. oraz wiązanką pieśni patriotycznych Gminna Orkiestra Dęta z Krasnego.

Po zakończeniu uroczystości władze samorządowe wraz z gośćmi oraz członkami rodzin udały się na cmentarz parafialny by złożyć wiązanki kwiatów i zapalić znicze na grobach Henryka Kunysza i Władysława Lei oraz przy pamiątkowej tablicy poświęconej Władysławowi Skubiszowi umieszczonej na grobie Jego rodziców. Przed uroczystymi obchodami, w dniu 24 maja, delegacja z Krasnego, Instytutu Pamięci Narodowej oraz Stowarzyszenia „Staroniwa”, złożyła również wiązanki kwiatów przed pamiątkową tablicą przy ul. Batorego w Rzeszowie.

Dziękujemy za obecność i patriotyczną postawę! Osobno dziękujemy pani Bogusławie Wąs za podtrzymywanie i ciągłą pamięć o lokalnych bohaterach.

Organizatorami wydarzenia byli: Insytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie oraz Gmina Krasne. Patronat medialny objęli: Radio VIA oraz TVP3 Rzeszów, która przygotowała reportaż z wydarzenia: 80. rocznica akcji "Kośba". W hołdzie bohaterskim żołnierzom AK (tvp.pl)

Akcja „Kośba” to prowadzona wiosną i latem 1944 r. na terenie całej okupowanej Polski przez oddziały Armii Krajowej, a wymierzonej w niemieckich funkcjonariuszy oraz kolaborantów. Miała za zadanie eliminację oraz zastraszenie tych najbardziej niebezpiecznych dla podziemia. Akcją w Rzeszowie dowodził przedwojenny podoficer WP Władysław Oczoś, a nadzorował ją dowódca Placówki „Sosna” w Słocinie Michał Bereś ps. "Bem". Do wykonania zadania zgłosiło się trzech żołnierzy podziemia. Byli to: Władysław Leja ps. „Trznadel”, Henryk Kunysz ps. „Szczygieł” i Władysław Skubisz ps. „Pingwin” – wszyscy z Krasnego. 

Rozkaz likwidacji gestapowców został wykonany w samo południe 25 maja 1944 roku na ulicy Batorego w Rzeszowie. Jadący dorożką Firedrich Pottebaum i Hans Flaschke zostali zaskoczeni na zakręcie. W szybkiej wymianie ognia zginęli obaj gestapowcy oraz ukraiński woźnica. Odwrót oddziału dywersyjnego nie przebiegał jednak zgodnie z planem, bo hitlerowcy z pobliskich koszar i policjanci kolejowi zaczęli strzelać do wycofujących się żołnierzy AK.

W czasie wycofywania się Kunysz został lekko ranny, a Władysław Leja zginął po pościgu i dwudziestominutowej walce. Władysław Skubisz został zamordowany przez NKWD pod koniec 1944 r. Henryk Kunysz po wojnie musiał się ukrywać, później prowadził w Krasnem zakład instalacyjny, a jako element obcy politycznie – Akowiec i obcy klasowo – rzemieślnik, poznał co to są domiary, kontrole i grzywny. Zmarł w 1987 r.  Władysław Skubisz, Władysław Leja, Henryk Kunysz, Władysław Oczoś i Michał Bereś zostali w 1944 r. odznaczeni Krzyżami Virtuti Militari V klasy.